AV Triathlon heeft een medische commissie, die ondermeer adviezen geeft over veilig sporten. Fysiotherapeut Dorien Janse, lid van deze medische commissie van AV Triathlon, licht toe hoe de vereniging aankijkt tegen de risico’s op hartklachten onder hardlopers.

Ook hardlopers hebben een kans op een acute hartstilstand tijdens het hardlopen. De schatting is dat jaarlijks ongeveer 200 sporters in Nederland tijdens of kort na sportbeoefening overlijden door een hartstilstand. De oorzaak hiervan is meestal een aandoening van het hart of de bloedvaten.

Er kan sprake zijn van verkalking van de kransslagaderen. Bij inspanning neemt de behoefte van het hart aan zuurstof toe. Indien er een belemmering ontstaat in de toevoer via de kransslagaderen, kan zuurstoftekort leiden tot versterf van hartspierweefsel (hartinfarct). Wanneer grote delen van de hartspier of het prikkelgeleidingscentrum van het hart zijn aangedaan, kan de bloedcirculatie niet meer goed verzorgd worden en kan het hart stilvallen.

Aderverkalking

Ook aderverkalking vergroot het risico op een plotselinge hartdood. Rond de middelbare leeftijd stijgt het risico, vooral bij mannen, aanzienlijk. In de leeftijdsgroep vanaf 40 jaar is de intensiteit van de sportbeoefening nog hoog, zodat het risico toeneemt. De meeste slachtoffers van een acute hartdood vallen in de leeftijdsgroep van 35 tot 55 jaar, waarvan dan ruim 90 procent mannen. Vooral bij sportvormen die in deze leeftijdsgroep populair zijn – hardlopen, tennis, voetbal, schaatsen – vallen de slachtoffers.

Er kan ook sprake zijn van een aangeboren afwijkingen van de hartspier, de kransslagaderen of de hartkleppen, waardoor functiestoornissen ontstaan, die soms -zonder symptomen vooraf- tot deze verschrikkelijke gebeurtenis leiden. Deze incidenten zien we ook wel eens op jongere leeftijd. Soms zijn er erfelijke factoren waardoor de meeste mannen in een gezin of familie al op relatief jonge leeftijd plotseling kunnen overlijden.

Er is een aantal risicofactoren bekend, dat op langere termijn de gezondheid in het algemeen en het hart- en vaatsysteem in het bijzonder, kan schaden.

Hoge bloeddruk: kan de kans op aderverkalking sterk doen toenemen. Tevens wordt het hart door de grotere druk in de bloedvaten meer belast, wat zich kan uiten in afwijkingen van het elektrocardiogram (ECG), ook wel het hartfilmpje genoemd. De hersenvaten lijden ook onder de te hoge druk in de bloedvaten, zodat de kans op een beroerte toeneemt. Functiestoornissen van de nieren kunnen eveneens de oorzaak zijn van de hypertensie, evenals stress, een te hoog zoutgebruik of een fors overgewicht.

Verhoogd cholesterol: de vaten slibben dicht door het teveel aan cholesterol, en het hartinfarct en de vernauwing van de bloedvaten zijn dan niet ver weg. Het is dus zaak om met gezonde voeding het cholesterol in het bloed en de bloedvaten te beperken. Ook hier geldt weer dat regelmatige lichamelijke inspanning een gunstig effect heeft op de bloedvetten.

Roken: stoffen in de ingeademde rook, hebben een negatief effect op het zuurstoftransport naar de weefsels. Tevens bevat de rooklucht koolmonoxide, waardoor de rode bloedlichaampjes minder zuurstof kunnen transporteren. Het zal duidelijk zijn dat bij mensen bij wie de bloedcirculatie al bedreigd wordt bij inspanning, door roken een vergroot risico bestaat op hartklachten en een acute hartdood.

Ritmestoornissen: wanneer je een onregelmatige hartslag ontdekt, is aan te raden om de aard hiervan te onderzoeken.
Virusinfecties kunnen een ontsteking in de hartspier veroorzaken: Vooral het griepvirus is berucht om de effecten op de gezondheid. Behalve een algemeen malaisegevoel kan ook de hartspier ontstoken raken. Dit uit zich niet in pijn op de borst, maar meer in een vermoeid gevoel. Men neemt aan dat een deel van de mensen die door een acuut hartfalen overlijden, op dat moment nog last had van een ontsteking van de hartspier. Er dient dus zeer zorgvuldig te worden omgegaan met de trainingsopbouw na een griepperiode. Inhalen van achterstallige training is uit den boze. Als men weer koortsvrij is en de spierpijn en vermoeidheid verdwenen zijn, dan zal een rustige training van korte duur en lage intensiteit na enige dagen de eerste stap dienen te zijn. Dit geldt ook voor andere infecties van organen en lichaamsweefsels, omdat het lichaam weer moet wennen aan de belasting.

Corona: Er is nog weinig bekend welke invloed Corona heeft op het hart, maar er is met een klein onderzoek wel aangetoond dat Corona ook schade aan de hartspier kan veroorzaken.

 

Reanimatiecursus

Bij AV Triathlon bieden we de trainers jaarlijks een reanimatie opleiding aan, zodat zij weten hoe ze moeten handelen als een loper een hartinfarct krijgt. Echter, als loper kun je zelf ook iets doen: luister naar je lichaam en raadpleeg een arts als je iets niet vertrouwt, en doe periodiek een sportkeuring of sportmedisch onderzoek, zeker als je boven de 50 jaar bent!
Vroeger waren sportkeuringen voor veel takken van sport verplicht. Een periodieke keuring door een sportarts, is vooral voor de oudere sporter of de atleet met klachten sterk aan te bevelen.

Een sportmedisch onderzoek wordt zeker aangeraden als:
– je een aandoening of ziekte hebt of er hart- en vaatziekten in de familie voorkomen.
– je tijdens inspanning klachten hebt zoals duizeligheid, hartkloppingen, of pijn op de borst.
– je een ongewone vermoeidheid ervaart.
– je slecht herstelt na een inspanning.
– je afname van het presentatievermogen ervaart zonder een trainingsafname.
-je in het verleden nooit intensief aan sport hebt gedaan.
-je wilt weten wat je omslagpunt is om zo je trainingszones te berekenen.
– je wilt beginnen met sporten.
– je exact je trainingszones wilt weten.
-Je kunt voor een sportmedisch onderzoek terecht bij de sportarts. Soms wordt een deel van de kosten vergoed vanuit de aanvullende zorgverzekering. In deze regio kun je terecht in Amersfoort of in Baarn:
Sportmedische onderzoeken – Sportgeneeskunde Midden Nederland (smamiddennederland.nl) (Amersfoort)
(Sport)medische keuringen en verrichtingen bij SMC Plemper (sportkeuring.nl) (Baarn)
Bron: www.runnersworld.com