Je hebt het vast wel eens gehad: pijn in je zij tijdens het hardlopen. Vuist maken, duim in je zij, duim in je mond… Niets helpt en je wordt er chagrijnig van, althans, ik wel. Lees deze loopgeleerdheid maar eens en dan weet je waar het wellicht aan ligt.

Ongeveer een derde van de hardlopers heeft er regelmatig last van: zijsteken. Een scherpe, stekende pijn net onder je ribbenkast. Jongere lopers, lopers die net beginnen of lopers die moeite hebben om hun ademhaling onder controle te houden lijken er vaker last van te hebben. Maar ook ervaren lopers kunnen te maken krijgen met zijsteken. Onder andere je houding speelt een belangrijke rol bij deze klacht. En er is iets aan te doen!

Wat is het precies?
De steken kunnen om verschillende redenen ontstaan. Hoewel vaak wordt gedacht dat het gaat om spierkramp (van het middenrif, de koepelvormige spier die de buikholte van de borstholte scheidt), blijkt er geen sprake te zijn van extra spierspanning bij zijsteken. Waarschijnlijker is dat de steken veroorzaakt worden door stijve heup- en rompspieren, slechte timing van voeding en de stand van je wervelkolom.

Stijve heupen
De psoas major is een heupspier die de bovenkant van het dijbeen verbindt met de onderkant van de wervelkolom. Lopers die vaak last hebben van zijsteken hebben ook vaker last van stijfheid en verminderde beweging van deze spier. Bij lopen op hogere snelheid worden deze spieren bij elke heupstrekking nog eens extra aan het werk gezet. De quadratus lumborum is een rompspier en verbindt de onderste ribben met het heupbekken. Deze spier is actief bij het zijwaarts draaien van de wervelkolom, het uitademen van lucht en strekking van de wervelkolom.

Holle rug
Bij kinderen is er vaker sprake van lordosis dan bij ouderen. Lordosis is een kromming van de wervelkolom; de zogenoemde holle rug. De mate van lordosis neemt af met de leeftijd, gelijktijdig met het aantal mensen dat last heeft van zijsteken. De holle rug zorgt er mogelijk voor dat het middenrif in een onnatuurlijke houding getrokken wordt en de rompspieren extra belast worden. Anderzijds kunnen ook de zenuwbanen die het middenrif aansturen in de verdrukking komen door de holle houding. Met de zijsteken als gevolg.

Suikerrijke dranken en veel eten
Er zijn aanwijzingen dat het drinken van een suikerrijk drankje voor inspanning de klachten verergert. Vooral vruchtensappen en hypertone dranken (met meer dan 8 gram koolhydraten per 100ml) zorgen voor extra klachten. Ook (veel) eten 1 tot 2 uur voor de inspanning zorgt voor een extra risico op zijsteken.

Adem in en uit!
Eén van de meest effectieve manier om zijsteken te verminderen is letten op je ademhaling. Diepe ademteugen in plaats van oppervlakkig ademhalen. Hierdoor wordt het middenrif volledig naar beneden gedrukt en kan alle gevangen lucht eronder ontsnappen. Als je voortdurend oppervlakkig ademhaalt, blijft het middenrif steeds hoog en wordt er veel aan de rompspieren getrokken. Een andere ademhalingstechniek is een diepe, snelle ademteug nemen, deze enkele seconden vasthouden en dan zoveel mogelijk lucht uitademen door je mond. Door voorover te buigen bij de uitademing kun je nog meer lucht je longen uitademen.

Kou zorgt voor zijsteekgevaar
Om te voorkomen dat je last krijgt is een goede warming-up belangrijk. Na een warming-up adem je minder oppervlakkig en adem je automatisch dieper in en volledig uit. Bij kou is een goede warming-up helemaal van belang. Koude lucht is namelijk minder prettig om diep in te ademen waardoor we eerder geneigd zijn het te doen met kleine ademteugjes; zijsteekgevaar!

Naast je ademhaling helpt het als je heup- en rompspieren voldoende flexibel én sterk zijn. Als je veel met je heupen draait (of inzakt) tijdens het lopen wordt er voortdurend aan deze spieren getrokken. Met mogelijk stijfheid als gevolg. Tenslotte zweren sommige lopers bij het principe: inademen als je rechtervoet de grond raakt, uitademen als je linkervoet de grond raakt. Hoewel er geen verklaring voor is waarom dit zou werken, wellicht het proberen waard.

Uit de reeks Loopgeleerdheid, door Ruud van den Eshof

Bron: ProRun